Poznaj zagrożenia, jakie czekają powiat gołdapski

Mniej Mieszkańców, mniej pieniędzy na działania. Demografia.
W 2022 roku powiat gołdapski zamieszkiwało 25.147 mieszkańców, natomiast w 2013 roku było to 27.460 osób. Spadająca liczba ludności, w szczególności ludzi młodych (w tym wyjeżdżających na studia czy za pracą) skutkuje mniejszymi wpływami do budżetów gminnych i powiatowego. Na uwagę zasługuje najbliższy rok. Prawdopodobnie w jednej ze szkół: LO lub ZSZ, w zależności od wyboru młodzieży, utworzyć uda się tylko jedną klasę pierwszą. W poprzednich latach tworzono ich nawet kilka.
Powiat gołdapski ma coraz starsze społeczeństwo. Będzie ono potrzebować specjalistycz-nych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego i opiekuńczego, czy poradnictwa.

Problemy ochrony zdrowia
To chyba najbardziej nośny temat, jaki przewija się nie tylko w czasie trwającej kampanii wyborczej. Brak oddziału wewnętrznego w szpitalu, częsta niedostępność nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, długie kolejki do lekarzy pierwszego kontaktu, brak specjalistów (nawet prywatnie) czy kadra lekarska i pielęgniarska w wieku przedemerytalnym lub emerytalnym powodują społeczny niepokój, z którym będzie trzeba się zmierzyć.

Brak dodatkowych projektów inwestycyjnych
W poprzednich latach w ramach tzw. projektów rządowych można było tworzyć zrzeszenia (związki) między jednostkami samorządu terytorialnego (np. gminy i powiatu lub kilku gmin). Takie związki w ramach każdego z ogłaszanych przez rząd konkursów mogły złożyć dodatkowe wnioski o wsparcie. Powiat gołdapski z takiej szansy nie skorzystał. Przy ośmiu edycjach Polskiego Ładu mogłoby to dać 24 dodatkowe projekty, które mogłyby zostać zrealizowane, a przepadły! Moglibyśmy za to wyremontować lub zmodernizować niejedną drogę, ulicę, chodnik czy np. infrastrukturę wodociągową. Brak współpracy pomiędzy włodarzami może spowodować kolejną utratę pieniędzy na inwestycje publiczne dla naszej społeczności.

Ulica gminna czy powiatowa – przerzucanie odpowiedzialności
Wielu z nas nie zwraca uwagi na to, czy dana droga lub ulica jest gminna, czy powiatowa. W sumie to nie powinno mieszkańców obchodzić. Inne powiaty we współpracy z gminami dokonują zamian dróg, podpisują porozumienia. U nas zimowy pług „jest w górze”, bo przejeżdża przez drogę inną, niż tą, do której odśnieżania został wysłany.

Jak dojechać?
Nie każdy jest zmotoryzowany. Obserwujemy duży odpływ uczniów kończących szkoły pod-stawowe do innych miejscowości poza powiatem gołdapskim w celu dalszej nauki. Część z nich zdeterminowała swój wybór brakiem możliwości dojechania do „stolicy” powiatu. Mniej uczniów oznacza mniej środków dla gołdapskich szkół. Pozostali mieszkańcy też mają problem z dotarciem do lekarza czy chociażby urzędów.

Brak współpracy = drożej.
Obserwujemy obecnie sytuację prześcigania się na patronaty lokalnych włodarzy. Gdy jeden coś wesprze, to oddolny organizator nie może liczyć już na drugiego. Podobne wydarzenia z różnym organizatorem to podwójne koszty (np. jarmark czy piknik bożonarodzeniowy). Trzeba współpracować, nie konkurować.

Na to są rozwiązania!

Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych
Nie unikamy trudnych tematów, ale one przed powiatem niebawem staną. Z powodu małej liczby uczniów należy zrobić wszystko, by nie likwidować szkół, a spróbować wykorzystać kadrę i zaplecze placówek tworząc z nich dużą szkołę. Wówczas np. uczniowie szkoły zawodowej mogliby korzystać z sali gimnastycznej dzisiejszego ogólniaka. To także szansa na pozyskanie środków europejskich dla większej liczby naszych dzieci.

Oddział wewnętrzny – tak, przy wsparciu finansowym gmin
Narodowy Fundusz Zdrowia daje bardzo małe środki bieżące na funkcjonowanie oddziałów wewnętrznych. Z trudną sytuacją finansową borykają się różne powiaty i gminy. Szpital w Giżycku znalazł na to rozwiązanie lata temu, korzystając ze wspar-cia finansowego gmin wchodzących w skład powiatu. Co ciekawe Węgorzewo również dofinansowuje tą placówkę w sąsiednim powiecie, bo władzom zależy na utrzymaniu w pobliżu oddziału położniczego. Uważamy, że te dobre przykłady trzeba zaadoptować na gołdapski grunt. Skoro w innych miejscach sprawdzają się od lat, będziemy starać się we współpracy z nowymi włodarzami gmin powiatu gołdapskiego znaleźć rozwiąza-nie na finansowanie gołdapskiego szpitala.
W dalszym dialogu podejmiemy próbę ściągnięcia do nas lekarzy, w tym również leka-rzy podstawowej opieki zdrowotnej.

Usługi społeczne
Przy starzejącym się społeczeństwie zaistnieje potrzeba kompleksowego wspierania seniorów w codziennym funkcjonowaniu. Prawdopodobnie będzie można to finansować już w najbliższych latach ze środków europejskich (z wykorzystaniem środków EFS+ i EFRR). Centrum Usług Środowiskowych dla Powiatu Gołdapskiego byłoby dobrym rozwiązaniem.

Dofinansowanie transportu zbiorowego
Fundusz rozwoju przewozów autobusowych, którym dysponuje wojewoda, jest idealnym rozwiązaniem na dofinansowanie funkcjonowania nowych połączeń autobusowych, które mogłyby powstać w powiecie gołdapskim. Dzięki temu uda się zwiększyć możliwość przejazdu pomiędzy gminami tworzącymi powiat.

Współpraca przy inwestycjach
Jesteśmy jednym z najmniejszych powiatów w Polsce. Samorząd powiatowy musi więc współpracować z gminami. Wspólnie można złożyć więcej wniosków o środki zewnętrzne niż powiat samodzielnie. Przy takim działaniu możemy uzyskać więcej dofinansowań na większą ilość inwestycji.

Wspólna organizacja wydarzeń
Zarówno powiat, jak i gminy mogłyby współorganizować na zasadach partnerskich naj-ważniejsze wydarzenia, które na stałe zagościły w corocznym kalendarzu imprez na terenie powiatu gołdapskiego. Bez zbędnego rozdrabniania się na podobne imprezy poszczególnych samorządów. To wszystko kosztuje. Wspólna organizacja wydarzeń podniesie ich rangę i jakość.

Utrzymanie ulic w mieście
W kwestii utrzymania ulic w Gołdapi widzimy proste rozwiązanie, możliwe do szybkiego wprowadzenia w życie. Gmina mogłaby zlecić ich utrzymanie Zarządowi Dróg Powiatowych w Gołdapi za odpowiednim wynagrodzeniem. Wówczas zniknąłby problem przerzucania się odpowiedzialnością za poszczególne drogi. Dobrą praktyką innych samorządów jest np. przejmowanie przez gminy wyremontowanych ulic powiatowych, tak, by wszystkie ulice w mieście miały docelowo jednego właściciela i zarządcę.

Wspólna promocja regionu
Każdy z samorządów prowadzi obecnie własną promocję, zamiast skupić się na połączonej promocji naszego regionu. Wspólne promowanie wydarzeń czy powiatu będzie zdecydowanie bardziej efektywne.
Tak samo uważamy w kwestii wydawania gazetek (informatorów). Można by było zrobić jedną, na której gminy oraz powiat miałyby zapewnione miejsce do informowania społeczeństwa o działaniach. Ograniczyłoby to koszty druku i kolportażu.

Fundusze dla Warmii i Mazur również dla powiatu
Śledzimy na bieżąco harmonogramy naboru wniosków o dofinansowania z UE. Już w 2024 roku powiat gołdapski będzie mógł skorzystać z programu Efektywność energetyczna, w ramach którego przyznawane będą fundusze na kompleksową termomodernizację budynków oraz wymianę infrastruktury na energooszczędną.
Duży nacisk położylibyśmy na projekty dla uczniów szkół ponadpodstawowych. Jeden z programów zakłada wsparcie uczniów, w tym m.in. w kształtowaniu kompetencji kluczowych, umiejętności podstawowych i przekrojowych wynikających z ich indywidualnych potrzeb, w tym rozwoju zainteresowań poza standardową nauką. Ciekawym wydaje się też program współpracy szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe z otoczeniem społeczno-gospodarczym, ukierunkowane na wysoką jakość szkolnictwa branżowego odpowiadającego potrzebom regionalnego rynku pracy. Do priorytetów zaliczylibyśmy także programy dofinansowań, które mówią o tworzeniu Centrów Usług Środowiskowych oraz dotyczące doposażenia w sprzęt placówek podstawowej opieki zdrowotnej. Wszystkie nabory planowane są już w 2024 roku, dlatego już za chwilę należy przygotować się do składania wniosków.